تصاویر ، نخستین ماری که در ایران هنرپیشه شد ، خانم مار روی صحنه تئاتر - وبلاگ دریا

به گزارش وبلاگ دریا، ملیسا مار پیتون 4متری ای است که در تئاتر تازه پری صابری، روی صحنه می رود. صاحب این مار هم کسی نیست جز امیر رهبری که حیوانات عجیب و متفاوتش را در فیلم ها و سریال هایی مثل مرد هزارچهره دیده ایم. این مطلب بازخوانی گزارشی است که سال 1387 در هفته نامه خبرنگاران سرنخ منتشر شده است.

به گزارش وبلاگ دریا، به تالار وحدت می رویم، سر تمرین تئاتر هفت خوان تا ببینیم یک مار چطور هنرپیشه می گردد و باقی هنرپیشه ها با او چطور کنار می آیند.

بازیگرها دارند آماده می شوند. گروه موسیقی سازهایشان را 2 طرف صحنه، کنار پرده چیده اند و پری صابری دارد با دستیارش حرف می زند. ملیسا هم در سبدش نشسته تا هر وقت نوبت بازی اش شد، بیرون بیاید و همراه بقیه تمرین کند. امیررهبری سبد را جای امنی می گذارد و دائم حواسش به آن است؛ ملیسا 10سالش است و نزدیک 4متر طول دارد.

این اولین بار نیست که ملیسا روی صحنه می رود؛ در تئاتر طبیب عشق به کارگردانی بابک محمدی که خودم هم در آن کار بازی می کردم، ملیسا را برای اولین بار روی صحنه بردم؛ آن هم در سالناصلی تئاترشهر!

این کار برای خیلی ها جالب بود و بازتاب های خوبی داشت. در آن نمایش، رهبری از کارگردان خواسته بود که نام ملیسا را هم در بروشور بیاورند؛ خب، این حیوان هم زحمت کشیده بود پا به پای ما می آمد سر تمرین. خلاصه این شد که در بروشور، در قسمت اسامی بازیگران زدند: امیر رهبری، ملیسا رهبری! بعد همه می پرسیدند ملیسا دخترتان است یا خواهرتان؟.

حالا هم امیرخان، ملیسا را همراه خودش به تئاتر پری صابری آورده تا دومین بازی اش را در هفت خوان رستم تجربه کند؛ برای خود من کار با خانم صابری افتخار است، دوست داشتم ملیسا هم در این افتخار شریک گردد.

گروه موسیقی کم کم کار را آغاز می نماید. پری صابری میکروفون به دست در ردیف جلو نشسته و گروه را راهنمایی می نماید. تصویرهایی از خانه های قدیمی، همگام با موسیقی پشت سر هم روی پرده ظاهر می شوند: ارسی ها، پنج دری ها، سقف های کنده کاری شده و آینه کاری های رنگارنگ.

پرده اول: کاووس شاه گول می خورد

بازیگرها روی صحنه آمده اند. اولین صحنه، دربار کاووس شاه است. جاسوسی در لباس رامشگر از مازندران آمده و سعی می نماید کاووس شاه را گول بزند و بکشاند به دام دیو سپید. رهبری قرار است در خان چهارم با مار خود روی صحنه برود.

او به کاری که می نماید، می گوید بازی گرفتن از حیوانات؛ قبلا کسی به این شکل با حیوانات کار ننموده. البته در گذشته هم گهگاه رخ داده که حیوان را جلوی دوربین ببرند اما مثلا این طور بوده که جانور را از سیرک آورده اند یا یک نفر حیوانش را آورده سر صحنه اما کاری که من می کنم، در واقع بازی گرفتن از حیوانات است؛ حتی اگر حیوان مال خودم نباشد. چون من رفتارهای حیوانات را می شننام و راه ارتباط برقرارکردن با آنها را می دانم، می توانم به مقدار ای که جانور با آدمیزاد در ارتباط بوده، به آن نزدیک شوم.خب البته رهبری قبول دارد که ممکن است یک مربی سیرک یا باغ وحش بیشتر از او با رفتار جانورها آشنا باشد و ارتباط بهتری هم با حیوانات برقرار کند.

اما می گوید اشکال کار اینجاست که یک مربی سیرک با دوربین سینما یا صحنه تئاتر آشنا نیست، در حالی که من، هم با حیوانات مأنوس هستم، هم، از آنجا که خودم بازیگر هستم و تئاتر کار می کنم، با لنز دوربین آشنایی دارم. کلک های سینمایی را بلدم و می توانم با یاری کارگردان حتی دکوپاژ کنم و دکور صحنه را برای حضور بهتر حیوان تغییر دهم. در همین اثنا کاووس شاه هم گول خورده، به بند دیو سپید افتاده و دارد از پشیمانی و اندوه می نالد: کنون چشم شد تیره و تیره بخت/ به خاک اندر آمد سر تاج و تخت...

پرده دوم: پیش به سوی دیو سپید

در سبد نیمه باز است. ملیسا بی حرکت توی اتاق کوچکش چنبره زده. رهبری می گوید خوابیده، اما چشم هایش باز است. بازیگرها با سر و شکل پهلوانی و با ضرب زورخانه روی صحنه می آیند، میان دار وسط حلقه می ایستند و کباده می گیرند. مرشد می خواند: شما ای دلیران ایران زمین/ همه شیرمردان روی زمین

پری صابری می گوید بچه ها هماهنگ نیستند و بنا می گردد دوباره بیایند. صابری به میاندار تنومندی که هم باستانی کار است و هم بازیگر، اشاره می نماید و می گوید: بچه ها، پژمان رئیس گروهه!.

پهلوان می گوید: ما مخلصیم. صابری ادامه می دهد: کاری که پژمان می گوید، همه انجام بدهند. خود پژمان می گوید: چشم خانوم و پهلوان ها از نو وارد می شوند:خدایا دنیا پادشاهی تو راست/ زما خدمت آید، خدایی تو راست.

از رهبری می پرسیم اصلا بازی گرفتن از حیوانات معنی دارد؛ حیوان که فقط دستورات شما را اجرا می نماید و نمی فهمد که دارد بازی می نماید! او می گوید: البته خیلی از حیوانات فقط به علامت ها واکنش نشان می دهند؛ علامت هایی که از قبل نسبت به آنها حساس شده اند ولی برخی از حیوانات هم فرق بین بازی و جدی را می فهمند؛ مثلا یک سگ نگهبان هست که واقعا هنرپیشه است.

نامش ویکی است و در 20 فیلم سینمایی بازی نموده. اخیرا هم در تئاتر آقای غریب پور به نام کلبه عموتوم، در تئاتر شهر 29 شب روی صحنه آمد.

ویکی در یک صحنه این تئاتر، هر شب باید به عموتوم حمله می کرد و آخر نمایش خیلی آرام کنار او رو به تماشاگران می نشست. همه تعجب می کردند که این حیوان چطور نیم ساعت قبل می خواست این آدم را تکه تکه کند و حالا این طور راحت کنارش نشسته. دلیلش این است که ویکی می تواند فرق بین بازی و واقعیت را بفهمد. او حتی وقتی کارگردان می گوید سه، دو، یک، پوزیشنش را می گیرد!.

رهبری در طول 12 سالی که حیوان جلوی دوربین برده، با موجودات زیادی از قبیل گرگ، کروکودیل و مار کار نموده؛ حیوان ها خیلی خوب می فهمند که یک انسان دوستشان دارد یا نه. وقتی شما از حیوانی می ترسید، این اضطراب باعث می گردد آدرنالین بیشتری در بدن ترشح گردد و حیوان حس می نماید که مضطربید. من هر وقت می خواهم با حیوانات وحشی کار کنم، گیاهخواری می کنم چون گوشتخواری باعث می گردد حیوانات از شما دور شوند و حسن نیتتان را باور ننمایند.

وقتی حیوانی ذبح می گردد، در لحظه ذبح شدن، از ترس، آدرنالین زیادی در بدنش ترشح می گردد و وقتی ما گوشتش را می خوریم آدرنالین وارد بدنمان می گردد. حالا رستم روی صحنه آمده و دارد به حرف های پدرش زال، گوش می دهد که می خواهد با حرف های حماسی، او را به جنگ با دیو سپید و نجات کاووس شاه ترغیب کند: اگر جنگ دریا کنی خون گردد.... اما رودابه بیچاره- مادر رستم- مویه و زاری می نماید که بچه اش را از رفتن منصرف کند: مرا در غم خود گذاری همی... و رستم دلداری اش می دهد که: تو جان و تن من به یزدان سپار....

پرده سوم: در هندوستان ترسم ریخت

قبل از اینکه رستم وارد خوان های سرنوشت ساز شاهنامه گردد، پری صابری نیم ساعت وقت استراحت می دهد. برخی از بازیگرها می روند پشت صحنه تا چیزی بخورند؛ برخی ها هم همان جا در سالن مانده اند. خود صابری هم هنوز سرجایش نشسته و رهبری ملیسا را از سبدش بیرون می آورد. دخترها از تماشا ملیسا ذوق نموده اند. صابری هم می گوید: حالا برای چی می آوری اش بیرون؟ الان زوده.

- از مار می ترسید خانم صابری!؟

- ترس که نه، من وقتی که رفتم هندوستان، ترسم از حیوانات ریخت. آنجا هر روز یکی می آمد و دستش یک مار کبرا بود!

- پس با ملیسا میانه خوبی دارید که اجازه دادید در نمایشتان حضور داشته باشد؟

- خب، مار در اساطیر خوش یمن است؛ نشانه قدرت و ثروت است. امیدوارم ملیسا هم برای هفت خوان ما خوش یمن باشد.

رهبری هم می گوید: خـانـم صـابـری حیوانات را خیلی دوست دارد. اوایل کمی از ملیسا می ترسید ولی حالا نه؛ باقی بازیگرها هم همین طور؛ به خصوص خانم ها که آن زمان خیلی می ترسیدند اما حالا قبل از اینکه با من سلام و علیک نمایند، حال ملیسا را می پرسند. البته این را هم بگویم که بین ترسیدن و دوست داشتن حیوانات ارتباطی وجود ندارد؛ یعنی برخی ها با اینکه از حیوانات می ترسند، دوستشان هم دارند؛ برخی دیگر هم نه از حیوانات می ترسند و نه دوستشان دارند؛ مثل شکارچی ها.

رهبری البته بین همه کارگردان هایی که برایشان از حیوانات بازی گرفته، هیچ کس را به مقدار مهران مدیری علاقه مند به این موجودات نمی داند؛ سر فیلم برداری مرد هزارچهره، به محض اینکه حیوان هایم را می آوردم، آقای مدیری با حیوانات من خوب و با احترام برخورد می کرد. با آنها خوش و بش و نوازششان می کرد و با آنها احوالپرسی می کرد. بعد به تبعیت از او، همه عوامل سریال تا آخر با حیوان های من با احترام رفتار می کردند.

حالا رستم هم به خوان اول رسیده. در راه مازندران، بی خبر از همه جا رفته در لانه شیر استراحت می نماید. پرده خوان معروف، میرزاعلی هم دارد نقالی می نماید: شیر درنده و گرسنه شب هنگام سراغ کُنام خود باز آمد....

پرده آخر: ملیسا وپیرزن جادو

رستم شیر و اژدها را می کشد و از تشنگی و گرسنگی هم جان به در می برد تا می رسد به خوان چهارم. در دشت پرگل و گیاهی می نشیند کنار چشمه ای و آغاز می نماید به آواز خواندن. صدای رستم به گوش پیرزن جادو می رسد؛ او هم به شکل یک زن جوان ظاهر می گردد تا رستم را از راه به در کند: ندانست او جادوی ریمن است... اما به محض اینکه رستم نام خدا را به زبان می آورد، جادو از بین می رود و چهره کریه پیرزن معلوم می گردد: چو آواز داد از خداوند مهـر/ دگرگونه تر گشت جادو به چهر.

این همان صحنه ای است که رهبری به عنوان سردسته جادوگران- در حالی که مار دور گردنش است- قدم به صحنه می گذارد. ملیسا محکم خودش را نگه داشته تا با حرکات رهبری روی زمین نیفتد. وقتی او دست هایش را باز می نماید یا خم می گردد، ملیسا هم محکم خودش را دور تنه او می پیچد.

بعد درحالی که همچنان دور گردن صاحبش است، همگام با موسیقی سرش را جلو می آورد تا پیرزن جادو آن را چند لحظه ای در دست بگیرد و حرکات آئینی جادوگران را شبیه خواندن طلسم و افسون اجرا کند. رستم که حالا فهمیده پای جادوگری وسط است، خنجر از کمرش باز می نماید و پیرزن جادو را می کشد. بازی ملیسا هم تمام می گردد و رهبری او را در سبدش می گذارد تا خودش برود و در ادامه نمایش- در خوان پنجم- نقش اولاد را بازی کند.

مکث

رهبری به بچه ها یاد می دهد که از حیوانات نترسند

در تعقیب سوسک

آموزش به بچه ها در رابطه با نترسیدن از جانوران

امیر رهبری چند سالی است که روی موضوع ترس از حیوانات کار می نماید. او پروژه اش را در مهدکودک ها آغاز نموده و همچنان ادامه می دهد.

اصلا چقدر مهم است که آدم از حیوانات بترسد یا نترسد. مگر ما آدم های شهری چندتا حیوان در طول عمرمان می بینیم؟

شما مسافرت نمی روید؟ از شهر خارج نمی شوید؟ من شنیده ام خانمی داشته از شمال برمی گشته که ماشینش پنچر شده، آمده لاستیک زاپاس را بردارد، در صندوق عقب ماشینش یک مار چه بسا بی خطر دیده و از ترس غش نموده. سرش خورده به سپر فلزی ماشین و حالا نصف تنش لمس شده! حالا جدا از سمی یا غیرسمی بودن مار اگر این خانم قبلا با مار آشنایی داشت، می توانست آن را با یک چوب بردارد و بیندازد بیرون. البته ما آدم ها را تشویق نمی کنیم که اگر در طبیعت مار تماشاد بروند آن را بگیرند ولی حداقل اگر در موقعیتی با مار روبرو شدند بدانند باید چه کار نمایند.

شما بیشتر روی ترس از کدام حیوان کار می کنید؟

من متوجه شده ام که آدم ها بیشترین ترس را از مار دارند ولی از کروکودیل، مارمولک و... هم می ترسند. برای اینکه بچه ها ترسشان بریزد، لباس تن حیوان ها می کنم؛ مثلا می گویم بچه ها، یک مارمولک اگر جلیقه بپوشد چه بامزه می گردد و با این کار، یک جو فانتزی ایجاد می کنم. برخی ها از من می پرسند چرا روی حیوان هایم نام آدم می گذارم، خب، نام چه بگذارم؟ توفان و شیطان؟ نام ملموس گذاشتن روی حیوانات باعث احساس نزدیکی بیشتر با آنها می گردد.

شما روی ترس از حشراتی مثل سوسک هم کار می کنید؟

راستش من خودم از حشرات بدم می آید، البته یک طرحی دادم برای از بین بردن ترس از سوسک برای خانم های شاغل که خوشبختانه انگار خودشان شجاع تر از این حرف ها هستند و نیازی نداشتند.

نکند در طرحتان برای از بین رفتن ترس از سوسک، آنها باید به آن دست بزنند؟!

خب، بله دیگر! آخر سوسک فقط آلوده است، خطرناک که نیست. این یک ترس کاذب است. من خودم یک آفتاب پرست داشتم که باید حتما حشره می خورد. زمستان بود و این حیوان گرسنه بود و حشره ای هم پیدا نمی شد. یک شب که از بیرون می آمدم، دیدم یک سوسک رفت توی سطل آشغال محله. با آنکه خیلی بدم می آمد، رفتم دنبالش. همسایه دیده بود و فکر نموده بود من مشکل روانی دارم. کلی دلش برای من سوخته بود.