محله معروف یهودیان در تهران قدیم ، هفت کنیسه در یک کوچه! - وبلاگ دریا

به گزارش وبلاگ دریا، محله عودلاجان، به ویژه در دوران قاجار، محل زندگی صاحب منصبان، اعیان و بعلاوه کلیمیان بود. اغلب کلیمیان در محدوده محله پامنار سکونت داشتند. آن ها از شمال در خیابان چراغ برق (سرچشمه)، از جنوب در بوذرجمهوری، از شرق امامزاده یحیی و از غرب در محدوده بازار پامنار ساکن بودند.

به گزارش همشهری آنلاین، از قدیم در محله عودلاجان به علت فراوانی کنیسه، کوچه ای به نام هفت کنیسه وجود داشت که با گذشت زمان به کوچه هفت مسجد تغییر نام داد.

علیرضا زمانی، تهران پژوه، درباره این کوچه می گوید: کوچه هفت کنیسه در قلب عودلاجان (میدان سرچال) از اولین نقاط تمرکز یهودیان در این محله محسوب می گردد. در این کوچه باریک و مارپیچ حدوداً 35 خانوار سکونت داشتند و یکی از شاخص های مهم آن وجود هفت کنیسه بود.

به روایت سعید سینائی، از ساکنان قدیمی این کوچه، اولین کنیسه خاله نام داشت که چند هفته قبل از آغاز ایام پسح (عید آزادی قوم یهود از قید برده داری فرعون های مصر) و پختن مصا (نوعی نان فطیر که یهودیان به طور سنتی در تعطیلات یک هفته ای پسح می خورند) در این کنیسا انجام می شد. بعلاوه ابتدای کوچه، دست راست، کنیسه یوسف شیرازی بود که اغلب شیرازی ها به این کنیسه می آمدند و متولی آن یعقوب صفا، مردی بذله گو و خندان بود. کنیسه حاجی بخشی هم با فاصله کمی از این کنیسه قرار داشت که از برترین کنیسه های این کوچه به شمار می رفت.

به گفته زمانی، چهارمین کنیسه کنیسه یزدی ها بود که اغلب آن ها به این مکان می آمدند. قدری پایین تر در امتداد کوچه هفت کنیسه، 2 انشعاب دیگر شکل گرفته بود که از سمت چپ به حیاط نسبتاً بزرگی منتهی می شد. در این محوطه 3 کنیسه دیگر وجود داشت: کنیسه کاشی ها و کنیسه دماوندی ها و کنیسه مخلوط که معمولاً کرد ها و کرمانشاهی ها و همکیشانشان از دیگر شهر ها به این مکان رفت و آمد داشتند.

محله سرچال به ویژه کوچه هفت کنیسه همیشه در بعد از ظهر های آدینه، حال و هوای دیگری داشت. اهالی محل قبل از ظهر دست به کار شده و سراسر کوچه و در دیوار ها را تمیز و پاک می کردند گویی تحول بزرگی در پیش است سپس با بقچه ای راهی حمام می شدند و قبل از غروب زن و مرد، کوچک و بزرگ با لباس های تمیز و مرتب برای انجام مراسم راهی کنیسه ها می شدند.