ما و دنیا پساکرونا - وبلاگ دریا

به گزارش وبلاگ دریا، محمد باقر قالیباف منتخب مردم تهران در مجلس یازدهم در یادداشتی با عنوان ما و دنیا پساکرونا، تاثیرات ژئوپلتیکی شیوع کرونا بر نظم آیندۀ دنیای را آنالیز کرد.

به گزارش وبلاگ دریا، محمدباقر قالیباف منتخب مردم تهران در مجلس یازدهم شورای اسلامی در یادداشتی با عنوان ما و دنیا پساکرونا، تاثیرات ژئوپلتیکی شیوع کرونا بر نظم آیندۀ دنیای را آنالیز کرد.

متن کامل این یادداشت به توضیح زیر است:

در دنیا دگرگون شدۀ آینده نقشی مؤثر خواهیم داشت یا صرفاً نظاره گر خواهیم بود؟

شیوع ویروس کرونا در مدت زمان کوتاهی دنیا را درگیر خود نموده است و در صورتی که طولانی شود تأثیری ماندگار بر همۀ ارکان نظم آیندۀ دنیای خواهد گذاشت. برای تحلیل ژئوپلتیکی این پدیدۀ مهم می توان به نکات ذیل اشاره نمود؛

1-شیوع ویروس کووید-19 نشان داد برخلاف آنچه بعضی پژوهشگران در خصوص کاهش نقش دولت ها و جایگزینی آن با سایر بازیگران فراملی و فروملی بحث نموده اند، هنوز هم دولت ها بازیگر اصلی جوامع هستند و این نقش در بحران ها تشدید می شود. در دنیا پساکرونا دولت قوی تر و مداخله گرتر خواهد شد و مسئولیت های پیشین خود را بازیابی خواهد نمود.

2-گسترش این ویروس از یک فرد در یک بازار محلی در یک استان در کشور چین به سطح و مقیاس دنیای نشان داد که چگونه در شرایط دنیای شده یک محیط جغرافیایی محلی می تواند در سطوح مختلف تاثیرگذار باشد. این پدیده را با عبارت دنیا محلی شدن شدن هم می توان توصیف کرد که نشان می دهد روندهای از پایین به بالا هم می توانند به اندازۀ روندهای از بالا به پایین مهم باشند. باید به اهمیت محیط های جغرافیایی محلی برای تعامل یا تقابل با فرآیند دنیای شدن تاکید نمود.

3-شیوع این ویروس به احیای معنا و مفهوم سنتی مرزهای ملی در نظام دنیای منجر شد و بر این واقعیت تاکید نمود که همچنان کارویژه اصلی مرزها همان فاصله گذاری با دیگران است و دولت ها در کوشش برای پس دریافت قدرت کنترل خود هستند. شیوع این ویروس باعث شد دولت-ملت ها بیش از قبل به هویت های ملی خود اهمیت دهند و نظام های فراملی چون اتحادیۀ اروپا می توانند در معرض تحولات جدی قرار گیرند و هیچ بعید نیست که این ویروس خلاف قواعد پیشین، کشورها را برای تأمین نیازهای خود به فراوری در داخل کشور سوق دهد.

4-دخالت موثر دولت چین در کنترل شیوع ویروس در آن کشور جلوه های دیگری از دخالت های مثبت و حداکثری دولت ها برای افزایش کارآمدی را نشان داد. کرونا به روشنی ضعف های لیبرال دموکراسی و دولت ناظر غیرمداخله گر را نشان داد. کشورهای دارای نظام لیبرال دموکراسی نیز ساختار قبلی خود را کنار گذاشتند و دولت حداکثری را به کار دریافتد. این شواهد می توانند مبنای تحولات نظری مهمی در فهم دنیای از مفهوم دولت و نظام حکمرانی شوند.

5⃣بحران کروناویروس، ضعف شدید ادعای رفاه، خدمات اجتماعی و بهداشت عمومی و روانی کشورهای لیبرال دموکراتیک غرب را عیان کرد ونشان داد تصاویر زیبای ساخته شده از این کشورها واقعی نیست. کشورهایی دارای این حجم از اشکالات ساختاری گسترده نمی توانند الگوی ایده آلی برای سایر کشورها باشند. در دنیا پسا کرونا کشورها به دنبال الگوی جدیدی ازنظام سیاسی خواهند رفت.

6⃣ این بحران بنابر مدت زمانی که دنیا را درگیر خواهد نمود بر ساختار نظام سرمایه داری تاثیر بنیادی خواهد گذاشت. ساختار تجارت دنیای، الگوی شرکت های چندملیتی، ساختار پیمان های مالی و رقابت مالی چین و آمریکا در معرض تغییر و تحولاتی جدی قرار دارند.

چه باید کرد؟

در سطح دنیای به نظر می رسد که مولفۀ سلامت و بهداشت عمومی در تبیین قدرت مغفول مانده اند و امروزه باید در کنار ژئو اکونومی، ژئوکالچر و غیره از ژئوهلث یا ژئوپلتیک بهداشت عمومی نیز بحث کرد. چین به خوبی نشان داد که چگونه توانمندی در عرصۀ بهداشت عمومی می تواند مؤلفه ای برای قدرتمندی یک محیط جغرافیایی باشد.

جامعه و نظام سیاسی ایران در نتیجۀ ویژگی های خاص فرهنگی، سیاسی و تاریخی و فشارهای چند ده سالۀ خارجی در برابر بحران های این چنینی تاب آوری نسبی قابل توجهی دارد که در کنار ظرفیت بسیار مهم گروه های فعال مردمی، منجر به توفیقاتی قابل توجه در سطح اجتماعی شد.

اما ضعف در برنامه ریزی قبل از بحران و سردرگمی استراتژیک در مدیریت حین بحران از چالش های حکمرانی دولتهای ما از گذشته تا حال بوده است. توانایی مدیریت هر بحرانی به عملکرد دولت ها قبل از وقوع آن بحران برمی شود. برای مدیریت بحران های عظیم، نیازمند تصمیم های عظیم با قاطعیت و عزم پایدار هستیم. بستن مرزها به روی کشورهای درگیر با سرعت عمل و قاطعیت می توانست از این مقدار هزینه جلوگیری کند و یا اجرای بهنگام قرنطینۀ شدید و سراسری و تاکید بر واقعیت های میدانی با وجود تأخیر در اعمال آن می تواند از ظرفیت های سازماندهی سیاسی فضا در مدیریت بحران استفاده کند.