بحران کرونا تلنگری برای توسعه بومی فناوری های همگرا - وبلاگ دریا

به گزارش وبلاگ دریا، این روزها کرونا ویروس تبدیل به معضلی بین المللی شده است. بحرانی که رایزنی های مختلفی پیرامون منشأ پیدایش آن طرح شده ولی هر چه هست امروز این ویروس، جان انسان ها، آرامش روانی جامعه و افراد، اقتصاد دولت ها و ملت ها و در عمل تمامی شئون زندگی بشر امروزی را درگیر خود ساخته است.

بی گمان این آخرین نمونه از چنین بحران هایی نخواهد بود. پس هر راهکاری که بتواند از آسیب زایی موارد مشابه بکاهد، باید برای بحران های آینده موردتوجه پیش دستانه قرار بگیرد.

از این رو یک سؤال اساسی در این موارد مطرح می گردد و آن این است که فناوری ها چه نقشی در چنین بحران هایی دارند؟

نقش فناوری های همگرا در بحران کرونا

گروه مطالعات بنیادین پژوهشگاه فضای مجازی نقش فناوری ها را در رویارویی با چنین بحرانی از دو بعد نقش منفی و مثبت فناوری مورد آنالیز قرار داده است.

می دانیم که یکی از گزینه هایی که به صورت جدی در مورد بیماری های نوین قابل طرح است احتمال منشأ بیوتروریستی این بیماری ها است. یا بعضاً شبکه های اجتماعی نقشی بسیار منفی در گسترش عمیق شایعات و بر هم زدن آرامش روانی جامعه در چنین مواردی داشته و دارند.

اما ما در این نگاشته به دنبال آنالیز این بعد از نقش فناوری نیستیم. آنچه ما بر آنیم که به طرح آن بپردازیم نقش مثبت فناوری و به صورت معین فناوری های همگرا به ویژه فناوری اطلاعات در شرایط بحران است.

فناوری های همگرا به مجموعه 4 فناوری اطلاعات، زیستی، شناختی و نانو گفته می گردد که در هم افزایی و یکپارچگی باهم قادرند نیازهای گسترده تری از بشر را مرتفع ساخته و موجب ابرجهش هایی در حوزه های علمی، مالی، سیاسی و اجتماعی شوند.

یکی از مسائل و دغدغه های جهانی در بحران کرونا، به دلیل سطح بالای فراگیر شدن این ویروس، کمبود کادر درمان ازجمله پزشک و پرستار است.

هوش مصنوعی و حفاظت از کادر درمان در بحران کرونا

توسعه هوش مصنوعی و علم رباتیک (که امروز در سطح نسبتاً قابل قبولی نیز قرار دارند) در علم پزشکی امکاناتی همچون ربات های پرستار، دستیاران پزشک و ... را فراهم می آورد که می تواند به خوبی کمبود کادر درمان را جبران کند.

علاوه بر آن یکی از معضلات در شرایطی مانند مقابله با کرونا ویروس، مخاطراتی است که این مقابله برای خود کادر درمان در پی دارد. در حال حاضر تعداد قابل توجهی از قربانیان کرونا ویروس، از میان پرستاران و پزشکان هستند و استفاده از ربات ها در چنین مواردی موجب حفاظت از کادر درمان می گردد.

در بحران کرونا، یکی از نیازهای اساسی، شناخت بیماران و غربالگری آن ها از افراد سالم است. اتفاقی که در بسیاری از موارد از طریق کاربرد دستگاه های تب سنج و مانند آن توسط نیروی انسانی محقق شده است.

هرچند مواردی همچون مجهز شدن گجت های پلیس در چین به دستگاه های دماسنج، استفاده از بارکد برای شناخت سطح سلامتی افراد و یا حتی به کار بردن دوربین تشخیص دمای بدن در ایران، شاهد موارد محدودی از استفاده فناوری اطلاعات در راستای غربالگری بیماران بوده ایم ولی هنوز تا نقطه مطلوب فاصله بسیاری وجود دارد.

تصور کنید استفاده گسترده از اینترنت اشیاء چه امکان گسترده ای برای غربالگری در این شرایط فراهم می نماید و چقدر می تواند در محدودسازی تبعات بیماری و محدودسازی گسترش آن مؤثر باشد. خصوصاً اگر این داده ها توسط هوش مصنوعی به دقت و با سرعت بالا تجزیه وتحلیل گردد. همین داده های جمع آوری شده توسط اشیاء مختلف می تواند یکی از بهترین ابزارهای یاری کننده به تصمیم گیران در ستادهای مدیریت بحران باشند.

در همین بحران مربوط به کروناویروس مجموعه DEEPMIND با استفاده از هوش مصنوعی AlphaFold system ساختارهای پروتئینی ای را یافته اند که به شناخت کروناویروس یاری می نماید.

علی بابا (Alibaba) نیز هوش مصنوعی را توسعه داده است که می تواند با پردازش تصویرهای سی تی اسکن سینه بیماران تنها در عرض 20 ثانیه با دقت 96 درصد بیمار مبتلا به کروناویروس را از بیمار مبتلا به سینه پهلو بازشناسد.

همچنین، شرکت مراقبت های بهداشتی Bluedot رباتی ساخته است که با جمع آوری داده ها از بی شمار منابع برخط و نیز با استفاده از اطلاعات خطوط پروازی و…، مکان های محتملی را که این بیماری در آینده در آنجا ظاهر می گردد، معین می نماید.

این نمونه ها البته هنوز جای تکامل بیشتر دارد ولی شروع راهی است که به حضور گسترده تر و احتمالاً کارآمدتر هوش مصنوعی در موقعیت های گوناگون به کنترل بحران یاری می نماید.

در کنار این ها کاربرد نانو ذرات در دارورسانی دقیق به مواضع هدف در بیماری هایی مانند کرونا می تواند در درمان افراد بسیار مؤثر واقع گردد.

آنچه ذکر شد تنها نمونه هایی از تأثیرات گسترده فناوری در مدیریت بحران ها است.

نکته قابل توجه در استفاده از فناوری ها در شرایط مدیریت بحران، لزوم کاربست فناوری های بومی در این شرایط است. چراکه بومی نبودن این فناوری ها در حکم ایجاد عظیم ترین فرصت برای دشمنان برای ضربه زدن به امنیت کشور است و به جای اینکه فرصتی برای مدیریت بحران ایجاد کند در عمل خود تهدید و بحرانی دیگر خواهد بود.