مدرسه راهنمایی؛ جاذبه ای تاریخی در ارومیه - وبلاگ دریا

به گزارش وبلاگ دریا، آذربایجان غربی یکی از استان های مرزی ایران و مرکز آن شهر زیبای ارومیه است. استان آذربایجان غربی تنها استان هم مرز با کشور ترکیه است. بخش جنوبی آن اغلب کردنشین بوده و به نام مکریان شناخته می گردد. موقعیت این استان و هم جواری اش با کشور ترکیه باعث شده که این استان از طبیعت بسیار زیبایی برخوردار باشد. علاوه بر طبیعت دیدنی، شهر ارومیه جاذبه های تاریخی بسیاری دارد که یکی از آنها مدرسه راهنمایی می باشد.

مدرسه راهنمایی ارومیه (Historical Hedayat School) مدرسه ای قدیمی مربوط به اواخر دوره قاجار است و در ارومیه، بافت قدیمی شهر، خیابان امام، کوچه امیرنظمی واقع شده است. این اثر در سال 1375 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این بنا ابتدا یکی از خانه های قدیمی شهر بوده و به یکی از بزرگان ایل قاجار تعلق داشته است و سپس در سال 1347 به وسیله مالک تازه به مدرسه تغییر کاربری داد.

این بنای قدیمی در دوره های مختلف کاربری های دیگری نیز داشته است که میتوان به دانشگاه و ساختمان اداری نیز اشاره نمود. امروزه نیز قسمتی از ساختمان آن به عنوان اداره استفاده میشود و بخشی نیز به عنوان موزه استفاده میگردد.

کتیبه های مدرسه راهنمایی تخریب شده است که به همین علت تاریخ دقیق احداث و نام معمار سازنده آن تعیین نیست اما با توجه به نوع مصالح و فرم معماری، تاریخ احداث آن به اواخر دوره قاجار می رسد. این بنا در واقع به وسیله شهریاران احداث شده است و در جنگ جهانی اول هم مدتی فرانسوی ها از بنای راهنمایی استفاده نموده اند.

معماری بنا

مهم ترین و با ارزش ترین بخش مدرسه راهنمایی را ساختمان ضلع جنوبی صحن که رو به شمال و در میان حیاط های بیرونی و درونی قرار گرفته است تشکیل می دهد. این بنای تاریخی بر اساس معماری سنتی ایرانی، دارای اندرونی و بیرونی نسبتا زیبایی است. مساحت این بنا در ابتدا 20 هزار مترمربع بود اما با اصلاحات شهری از زمین های آن بسیار کم شده و به 1500 مترمربع رسیده است.

ساختمان از آجر با طاق های قوسی ساخته شده و برای تزئین آن از کاشی های هفت رنگ و شیشه های رنگی استفاده شده است و دارای بخش رعیت نشین و آشپزخانه و انبار نیز میباشد. روبه روی آن بخش شاه نشین میباشد و در بخش میانی حیاط و حوض آب قرار گرفته است. ساختمان شاه نشین آن دارای دو طبقه بوده که از دو سمت دارای پنجره های بلندی است.

بر فراز هر یک از طاق ها کاشیکاری هایی با نقوش گل و بوته و نقوش هندسی و با آمیزه ای از رنگهای چشم نواز به چشم می خورد که بسیار زیباست. ارسی ها، پنجره ها و درب های چوبی گره چینی شده و آراسته با شیشه های رنگی از دیگر زیبایی های این بناست. تالار شاه نشین از زیباترین بخش های این عمارت تاریخی است که دو ستون فیروزهای زیبا در برابر آن به چشم می خورد.

پنجره ها از یک سمت به روی حیاط بیرونی باز میشوند و از سمت دیگر به روی حیاط اندرونی باز میشوند. هرچند پنجره های آن چوبی است اما بصورت دوجداره ساخته شده و جزو اولین پنجره های دوجداره ساخته شده در کشور می باشد. از دیگر نکات جالب در رابطه با پنجره های آن میتوان به کشویی بودن آن اشاره نمود که به سمت بالا باز میشوند.

حیاط های مدرسه به فرم چهارگوش با دیوار کشی آجری و پایه های سنگی و آجری با طاق نماهایی از آجر لعابدار فیروزه ای آرایش یافته است. در میان حیاط بیرونی گلکاری و درختکاری انجام شده و حوضی بیضی شکل در میان آن به چشم می خورد. در دو ضلع جنوبی و غربی حیاط ساختمان هایی با زیرزمین وجود دارد که از سطح حیاط چند پله پایین تر است، مصالح به کار رفته در زیرزمین تا ارتفاع یک متر با سنگ های خاکستری تراش و در طبقه همکف از آجر استفاده شده است.

چطور به مدرسه راهنمایی برویم ؟

همانطور که گفتیم این مدرسه تاریخی در خیابان امام شهر ارومیه و در کوچه امیرنظمی قرار گرفته است. در بازدید از این مدرسه، از قلم نیاندازید حتما از بازار قدیمی ارومیه و مسجد جامع ارومیه که نزدیک این مکان قرار گرفته اند و از جاذبه های اصلی شهر ارومیه هستند بازدید کنید.

آدرس: ایران، استان آذربایجان غربی، ارومیه، خیابان امام، کوچه امیرنظمی

ساعت بازدید: همه روزه از ساعت 09:00 الی 19:00 (در تعطیلات رسمی و ایام سوگواری بسته می باشد).