کدام منطقه ها تهران کمترین و بیشترین سرویس بهداشتی را دارند؟ ، این معضل جدی است؛ پای سلامت مردم در میان است ، فاصله زیادی با استاندارد جهانی داریم - وبلاگ دریا

به گزارش وبلاگ دریا، کمبود سرویس بهداشتی در شهری همانند تهران که جمعیت ثابت و شناورش به 14میلیون نفر می رسد مسئله ای به ظاهر پیش پا افتاده برای بعضی به نظر می رسد در حالی که بر سلامت عموم شهروندان تاثیرگذار است؛ این معضل که سالهاست جدی گرفته نشده برای زنان، سالمندان، توان یابان و بیماران چند برابر اهمیت دارد.

وبلاگ دریا- مجید جباری: تشنگی امانش را بریده اما جرات سرکشیدن بطری آب خنکی که خریده را ندارد؛ نگرانی از اینکه مبادا در راه رسیدن به محل کار یا خانه احتیاج به سرویس بهداشتی پیدا کند، این را به کسی نمی گوید چون زشت است، بد است، عیب است اما هرچه هست دغدغه همیشگی او است. مشکل یک روز و دو روز نیست؛ به هر حال آدم هستیم و دستشویی رفتن، احتیاج ابتدایی و لازم است. جهت محل کارم دور است، مجبورم هر روز قبل از اینکه از خانه بیرون بزنم، هر کاری دارم انجام دهم که احتیاجی به توالت رفتن نداشته باشم. زمستان و تابستان هم ندارد؛ البته زمستان ها به خاطر سرمای هوا شرایط براین سخت تر هم می گردد، شاید برای همه مضحک باشد ولی ماجرا برای من خیلی جدی است، این وسط کلیه ام هم آسیب دیده اما چه کسی است که برایش مهم باشد. اینها را آقای جوانی می گوید که خانه اش سلسبیل است و محل کارش تجریش و بارها بابت این موضوع به 137 زنگ زده است.

اولین و تنها راهی که می ماند!

مرتضی. میم مغازه دار و حدودا 40 سال است، او ادامه می دهد: از خانه تا محل کارم تنها میدان تجریش یک سرویس بهداشتی عمومی کوچک دارد که آن هم برای این منطقه شلوغ و پرتردد کفایت نمی نماید. تقریبا هر روز مردمی را می بینم که با این مشکل روبرو می شوند و دنبال توالت در بازار و پاساژ می گردند. چندین بار دلم سوخته و با وجود قانون پاساژ، کلید توالت مخصوص کارکنان را به مشتریان داده ام ولی شما حساب کن چند نفر دیگر در طول روز رویشان نمی گردد این درخواست را بنمایند؟ بازهم در این منطقه تهران مجتمع های تجاری، رستوران ها و ... توالت اختصاصی دارند؛ البته همه آنها هم سرویس های بهداشتی شان را در اختیار دیگران قرار نمی دهند ولی باز اوضاع بد نیست. اما در بعضی منطقه ها تهران واقعا توالت پیدا نمی گردد و این برای کسانی مثل پیک موتوری ها، رانندگان تاکسی، زنان باردار، افرادی که در طول روز باید از این سر شهر به آن سر شهر برای کار اداری یا تجاری بروند، یک معضل است. همین کمبود دستشویی است که باعث شده شاهد صحنه های زشت و زننده ای در گوشه و کنار خیابان از سوی بعضی مردان باشیم.

بسته شدن چند سرویس در مراکز شلوغ

مشکل کمبود سرویس بهداشتی در شهر خیلی جدی است، موضوعی که در اولویت برنامه های مدیران شهری در هیچ دوره ای نبوده و درباره آن صحبت نمی نمایند و همین باعث شده که تبدیل به یک معضل خاموش اما حاد در آید، معضلی که کمتر کسی به علت عرف و هنجارهای جامعه درباره آن صحبت می نماید اما عوارض آن را می گردد در شهر با چشم دید. ناامنی که بعضی افراد ایجاد نموده و باعث آزار عابران و رهگذران می شوند.

الف، تیموری از زنانی است که برایش این معضل جدی شده و بارها بابت آن به 137 تماس گرفته و ضرر کمبود سرویس بهداشتی در معابر اصلی و شلوغ تهران را گوشزد نموده است اما به نتیجه ای نرسیده است. او در این باره به وبلاگ دریا می گوید: کسی به سرویس های بهداشتی اهمیتی نمی دهد؛ سالهاست این مشکل وجود داد. به غیر از بعضی پارک ها، تقریبا دسترسی به توالت در شهر سخت است. مثلا چند سال است سرویس های بهداشتی میدان هفت تیر را خراب کردند و هیچ اثری از آن نیست. دو سرویس بهداشتی دیگری که در خیابان کریمخان و حافظ بود هم مدتی است بسته شده و دیگر فعال نیست، یعنی به جای اینکه سرویس های بهداشتی شهر را توسعه بدهند آنهایی را که هم از قبل بوده یا بسته اند یا تخریب نموده اند.

او ادامه می دهد: واقعا چرا هیچ مسئولی به این معضل جدی فکر نمی نماید؟ شاید زنی باردار باشد و احتیاج به رفتن مکرر به توالت داشته باشد، شاید کودکی با مادر یا پدرش در خیابان احتیاج پیدا کند، شاید پیرزن یا پیرمردی نتوانند ادرار خودشان را کنترل نمایند، این پیک موتوری ها که از صبح تا شب کف خیابان کار می نمایند چه؟ بالاخره تکلیف چیست؟ از طرفی ترافیک سرسام آور و شلوغی شهر اجازه نمی دهد تقریبی از زمان رسیدن به مقصد داشته باشم. تازه اگر مقصد، خانه اقوام و بستگان و یا محل کار و جاهایی باشد که می دانم وقتی برسم، به سرویس بهداشتی دسترسی دارم.

نبود توالت می توانست برایم خطر ایجاد کند

معضل کمبود سرویس بهداشتی در تهران محدود به یک یا دو منطقه نیست، تقریبا در تمام منطقه ها شهر برای این موضوع فکری نشده و شهروندان با این معضل روبرو هستند اما کمتر کسی درباره آن حرف می زند. متینا. میم دانشجو است، او یک اتفاق در زندگی اش باعث شده خیلی به موضوع کمبود سرویس بهداشتی در شهر فکر کند و خواستار حل آن باشد: اواخر پاییز سال قبل محل کارم را به مقصد خانه ترک کردم. تا اتوبوس بیاید و سوار شوم، نیم ساعت، بلکه بیشتر طول کشید. سه، چهار ایستگاه قبل از مقصد به خاطر احتیاج فوری به سرویس بهداشتی از اتوبوس پیاده شدم؛ سرویس عمومی پیدا نکردم. ساعت حدودا 8.5 شب بود و هوا تاریک. فشار زیاد وادارم کرد تصمیمی بگیرم بعدا بارها فکر کردن به آن ترس به جانم انداخت، حوالی ستارخان درِ یکی از شرکت های اداری باز بود، وارد ساختمان شدم و یک طبقه بالا رفتم؛ دو آقا در حال قفل کردن دفتر کارشان بودند که من را دیدند؛ اجازه دادند از سرویس بهداشتی شان استفاده کنم. وقتی آمدم بیرون، در جهت خانه دائم به خطراتی که می توانست برایم اتفاق بیفتد فکر کردم، مطمئنم این اتفاق برای خیلی از زنان دیگر هم افتاده ولی عرف جامعه اجازه نمی دهد که درباره آن صحبت نمایند.

احتیاج ضروری دروازه غربی تهران به دستشویی

میدان آزادی دروازه ورودی غرب تهران است، نقطه ای استراتژی که بسیاری از مسافران از آنجا وارد شهر یا خارج می شوند. مردمی که جهت طولانی را از خانه و کاشانه خود طی نموده اند تا به اینجا رسیده اند و خیلی طبیعی و عادی است که احتیاج به توالت داشته باشند. امیر کارمند است و هر روز از شهر قدس به تهران می آید و برایش چندباری پیش آمده که احتیاج به توالت پیدا کند. او می گوید: دستشویی بزرگ و مناسبی در کنار پایانه آزادی وجود داشت که نمی دانم به چه علتی بسته شده است. این سرویس بهداشتی تقریبا 20 چشمه توالت داشت با اینکه بعضی ساعت ها خیلی شلوغ بود اما به هرحال پاسخگو بود. این منطقه یکی از پر رفت و آمدترین منطقه ها و دروازه غربی تهران و تقریبا همه ساعت های روز شلوغ است. صبح ها جمعیت زیادی از شهرهای همجوار مثل، شهریار، شهر قدس، کرج، اندیشه و ... از این جهت وارد شهر می شوند و عصرها به خانه هایشان بر می گردند. علت بسته شدنش را نمی دانم؛ می گویند موقتی است و دوباره باز می گردد.

در کنار تعطیلی و کم بودن تعداد چشمه توالت برای بسیاری از شهروندان تمیز نبودن دستشویی ها هم یک مسئله است. امیر در این باره می گوید: آیا زشت نیست که مرکز ایران سرویس های بهداشتی مناسب و شکیل ندارد و اغلب آنها خیلی بدوی و بد شکل ساخته شده اند و تازه چون به تمیز همان ها هم رسیدگی نمی گردد بعد از مدتی به شدت کثیف به نظر می رسند؟ بهتر نیست واقعا در چند نقطه مهم تهران مثل همین آزادی دستشویی های تمیز و زیبا بسازند و به آن رسیدگی نمایند؟

آسیب ها و عوارض نگه داشتن دستشویی

نگه داشتن ادرار برای مدت طولانی و نادیده گرفتن احساس ادرار ممکن است خطر بعضی مسائل، مانند عفونت ادراری را افزایش دهد. بنابرین نباید ادرار خود را زمان زیادی نگه دارید. تخلیه منظم مثانه از اهمیت زیادی برخوردار است. اگر نگه داشتن ادرار گاهی رخ می دهد و در شرایط خاصی افراد مجبور شوند این کار را انجام دهند، مشکل خاصی برای سلامتی به وجود نمی آید اما اگر این کار تکرار گردد، مسائل جسمانی و حتی روانی زیادی را برای افراد به وجود می آورد. عفونت اداری، درد، کشش مثانه و سنگ کلیه از جمله آسیب ها و عوارضی است که نگه داشتن دستشویی به بدن انسان وارد می نماید. در کنار اینها باید بیماری های ناشی از مصرف کم آب در بین ایرانی ها به خاطر ترس از احتیاج به توالت در ترددهای روزانه در سطح شهر را نیز به این فهرست اضافه نمود.

روز دنیای و سازمان دنیای توالت

دسترسی آسان و سریع به سرویس بهداشتی عمومی یکی از مهم ترین شاخص های ارزیابی شهر پیشرفته در دنیا است. سازمان ملل به خاطر اهمیت این موضوع، سازمانی را با عنوان سازمان دنیای توالت تشکیل داده است. این سازمان در نخستین گام خود 19 نوامبر مصادف با 29 آبان را روز دنیای توالت نامگذاری نموده تا از این راه، توجه بیشتر دولت ها را به این موضوع مهم و تأثیرگذار بر سلامت و بهداشت عمومی شهروندانش جلب کند. جالب است بدانید در بسیاری از کشورهای دنیا مثل ژاپن، صنعت ساخت سرویس های بهداشتی عمومی روزبه روز پیشرفته تر از قبل می گردد. این کشور استانداردترین سرویس های بهداشتی عمومی را در میان همه کشورها دارد و هرساله برنامه های قابل توجهی برای این منظور برگزار می گردد. این در حالی است که در شهری همانند تهران که جمعیت ثابت و شناورش به 14میلیون نفر می رسد، چنین موضوعی جدی گرفته نشده است. به طوری که تعداد سرویس های بهداشتی مرکز تا سال1390 ایران به سختی به 200 چشمه می رسید.

بیشترین و کمترین سرویس بهداشتی در کدام منطقه ها است؟

طبق آخرین آمار رسمی، تهران حدود 9491 چشمه سرویس بهداشتی دارد که بحث ساخت و نگهداشت آنها در اختیار شهرداری است. از مجموع سرویس های بهداشتی موجود در مرکز 4405چشمه به آقایان، 3989چشمه به بانوان و 1097چشمه هم به توان یابان اختصاص دارد. بعلاوه بر این اساس، 7291چشمه یا 1208دستگاه از مجموع سرویس های بهداشتی شهر در پارک ها قرار گرفته است و حدود 135 دستگاه با 1708 چشمه توالت در نقاط مختلف شهری واقع شده است. برای پایانه های مسافربری حدود 437چشمه در قالب 55دستگاه و در بازارهای میوه و تره بار حدود 404چشمه در قالب 120دستگاه است و بعضی از این سرویس های بهداشتی در فروشگاه های شهروند هستند.

در این میان، بعضی منطقه ها تهران از شرایط نسبتا مناسب تری در مقایسه با دیگر نقاط شهر برخوردارند. طبق آخرین آمارها، منطقه ها 4، 5 و 18 بیشترین و منطقه های 7، 9، 11 و 17 کمترین توالت های عمومی شهر را دارند. بعلاوه منطقه ها 6، 20، 21 و 22 به لحاظ دسترسی آسان به سرویس بهداشتی شرایط بهتری به نسبت سایر منطقه ها مرکز دارند اما این نکته مهم نیز وجود دارد که بسیاری از این سرویس های بهداشتی تعطیل یا نیمه فعالند و از سوی دیگر در شهر تابلوهای دسترسی به سرویس بهداشتی نصب نشده و شهروندان بسیاری از وجود آن آگاهی ندارند.

فاصله زیاد با استانداردهای دنیای

طبق با استاندارد دنیای باید به ازای هر 1000 یا 1100 نفر یک سرویس بهداشتی عمومی در دسترس باشد که با توجه به آمارهای موجود، مرکز ایران فاصله زیادی با استانداردهای دنیای دارد. درحالی که گفته می گردد در تهران حدود 10هزار چشمه سرویس بهداشتی فعال است اما بر اساس بعضی آنالیز های میدانی، تنها حدود 6700چشمه از مجموع سرویس های بهداشتی مرکز برای شهروندان قابل استفاده است. بنابراین با یک حساب سرانگشتی تعداد سرویس های بهداشتی قابل استفاده در این کلانشهر در برترین حالت، یک هشتم استانداردهای دنیای است و با توجه به شیب ملایم احداث سرویس های بهداشتی در مرکز، به نظر نمی رسد شاخص دسترسی شهروندان به سرویس بهداشتی تا یک دهه آینده به شرایط مطلوب و مطابق با استانداردهای دنیای برسد.