حضور نیرو های داوطلب در کتابخانه را تجربه کنیم - وبلاگ دریا

به گزارش وبلاگ دریا، نجمه سیددخت در گفت و گو با خبرنگار خبرنگاران، درباره ترجمه کتاب نو از داوطلب کتابخانه تا حامی کتابخانه؛ بهره گیری از قدرت مشارکت اجتماعی اظهار کرد: این کتاب، سال 2018 منتشر شده و فرودین ماه سال جاری، وارد بازار کتاب شده است. انتشارات چاپار این کتاب را در 10 فصل و 261 صفحه منتشر نموده و قیمت آن 135 هزار تومان است.

وی درباره انتخاب دلایل انتخاب این کتاب برای ترجمه، گفت: شهریور ماه سال 1401 نخستین همایش بین المللی فعالیت های داوطلبانه؛ فرصتی برای پویاسازی و توسعه خدمات در کتابخانه ها، موزه ها و مراکز آرشیوی در سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی برگزار گردید؛ از آنجایی که در زمینه فعالیت دوطلبانه در کتابخانه ها، منبع به زبان فارسی در ایران نبود، تصمیم به ترجمه کتاب از داوطلب کتابخانه تا حامی کتابخانه؛ بهره گیری از قدرت مشارکت اجتماعی گرفتم؛ البته کتاب از داوطلب کتابخانه تا حامی کتابخانه؛ بهره گیری از قدرت مشارکت اجتماعی دومین منبع در این زمینه است. نخستین کتاب سال 1401 با عنوان راهبردهای جذب، حفظ و بهره وری از داوطلبان مشتاق کتابخانه منتشر شده بود. این دو کتاب برای همایش ترجمه شده است.

سیددخت اضافه نمود: این دو کتاب از نخستین کتاب هایی هستند که در ایران در زمینه داوطلبان کتاب به فارسی ترجمه شده است. در ترجمه این منابع از همکارانم بهره گرفته ام. تا به امروز در حوزه کتابداری و کتابخانه ، پنج کتاب و پنج مقاله منتشر نموده ام. کتاب های آینده کتابخانه ها، گزارش توصیفی و تحلیلی شرایط فرهنگی و هنری استان خراسان شمالی، راهبردهای جذب، حفظ و بهره وری داوطلبان مشتاق کتابخانه و فعالیت های داوطلبانه در کتابخانه ها، موزه ها و مراکز آرشیوی (تدوین سخنرانی ها) مجموعه کتاب هایی است که تا به امروز در این زمینه، ترجمه و تألیف نموده ام. بعلاوه به تازگی مشغول نگارش کتابی با موضوع داوطلبان هستم.

این کارشناس ارشد کتابداری، درباره شرایط ترجمه و تألیف منابع با موضوع کتابخانه ای و موضوع داوطلبان گفت: برای برای طرح مباحث علمی، باید پیشینه اطلاعاتی داشت؛ به ویژه اینکه اگر قرار است به شیوه بنیادین طرح گردد، باید از پیشینه پژوهش نیز استفاده کرد تا ببینیم چه افرادی در این زمینه کار نموده اند.

وی افزوذ: قطعا بحث داوطلبان، یک بحث نوین در جهان نیست و دیگران در کشورهای دیگر نیز درباره این موضوع کار نموده اند و پیشرفت های درخور توجهی داشته اند. هرچند ایران هم پیشرفت درخورتوجهی داشته اما به نظر من یک سند مکتوب و یک پژوهش خاص با موضوع داوطلبان در زمینه علم اطلاعات و دانش شناسی ترجمه نشده بود.

کتابدار کتابخانه آستان قدس رضوی با اشاره به جست و جوهایی که در پایگاه های اطلاعاتی داشته، گفت: بعد از این کاوش، متوجه شدم که کتاب از داوطلب کتابخانه تا حامی کتابخانه؛ بهره گیری از قدرت مشارکت اجتماعی منبع خوبی است و حتما به توسعه دانش یاری خواهد نمود و در واقع لازم نیست چرخ را دوباره اختراع کنیم و بهتر است که از دانش موجود استفاده کنیم. براساس همین اصل از پویش ترجمه برای توسعه مفاهیم فعالیت های داوطلبانه استفاده کردیم و بازخورد های بسیار خوبی هم دریافت کردیم.

این کتابدار در پاسخ به این پرسش که این کتاب کدام خلاء را در حوزه کتابداری پوشش می دهد، اظهار کرد: این کتاب خلأ نبود یک منبع مکتوب در حوزه داوطلبان به زبان فارسی را برطرف می نماید و از لحاظ میدانی با توجه به اینکه کتابخانه ها به سمت نیروهای داوطلب پیش می روند و ما برای مدیریت آینده کتابخانه ها به نیروهای داوطلب احتیاجمندیم؛ این کتاب می تواند به عنوان یک واحد درسی در دانشگاه ها تدریس گردد و بعلاوه این اثر به عنوان یک منبع و مرجع آموزشی و دستنامه در حوزه داوطلبان در اختیار دانشجویان قرار بگیرد.

سیددخت درباره انگیزه ترجمه این کتاب اظهار کرد: برای اینکه بتوان نیروهای مردمی را فعال و آن ها را از شرایط علاقه مندان صرف به حامیان جدی کتابخانه تبدیل کرد، به یک مهارت و فنونی احتیاجمندیم که شاید به آن فنون دسترسی نداشته باشیم؛ البته به نظر من هیچ کدام از کتابخانه های ایران چنین دانش و اثر، تجربه مکتوب و مهارتی را نداشتند که بتوانیم از آن ها استفاده کنیم و تماشا همین خلاء بود که موجب شد از تجربه های سایر کشورها، استفاده کنیم.

وی اضافه نمود: البته عنوان کتاب نیز نیروی محرکی بود تا ترغیب شویم و این کتاب را ترجمه کنیم؛ زیرا استفاده از نیروهای داوطلب در کتابخانه ها یک تجربه پیروز بین المللی است و کتابخانه های پیروز توانسته اند به این مهم دست یابند.

مترجم کتاب از داوطلب کتابخانه تا حامی کتابخانه؛ بهره گیری از قدرت مشارکت اجتماعی درباره جامعه مخاطبان کتاب و کاربرد این کتاب برای خوانندگان اظهار کرد: این کتاب برای داوطلبان، کتابداران، روسای مجموعه ها، آرشیویست ها، موزه داران، مدیران کتابخانه، استادان دانشگاه و به هرحال هرکسی که درگیر کار کتاب و کتابخانه باشد، کاربرد دارد؛ البته با توجه به اینکه کتاب، دارای هدایت و قواعد کلی درباره داوطلبان است، می تواند برای مشاغلی غیر از کتابداری که از نیروی داوطلبان استفاده می نمایند، نیز مفید باشد.

سیددخت اضافه نمود: با مطالعه و معرفی این کتاب می توانیم به ارتقای فرهنگی یک مجموعه یاری کنیم. این اثر بعلاوه می تواند زمینه ساز توسعه خدمات کتابخانه ها و پویاسازی این مراکز به وسیله کتابداران و داوطلبان گردد.

وی درباره نقش کتابداران در افزایش مشارکت اجتماعی کتابخانه ها گفت: بحث سرمایه اجتماعی و استفاده از آن یک هنر، فن و فرهنگ است که باید کتابداران آن را بیاموزند. به نظر من با توجه به اینکه کارکنان تصور می نمایند، داوطلبان می خواهند جایگزین آن ها شوند؛ به طور طبیعی مخالفت و مقاومت می نمایند و این استقامت تا زمانی که احتیاج به داوطلبان آموزش دیده به یک فرهنگ سازمانی تبدیل نگردد، وجود دارد.

سیددخت با تأکید بر اینکه داوطلبان باید آموزش بینند، گفت: کتابداران باید این نکته را در نظر بگیرند که داوطلبان، نیروهای یاریی هستند و جایگزین کارمندان نمی شوند. بهتر است این اصل را همه کتابداران باور نمایند و به آن اعتقاد داشته باشند و بدانند اگر از داوطلبان استفاده ننمایند به خود و به مجموعه شان آسیب می زنند و در نهایت خود و جامعه شان را از خدمات داوطلبان محروم خواهند کرد.