قیمت تمام شده خودرو چقدر است؟ - وبلاگ دریا

به گزارش وبلاگ دریا، صورت های مالی سه خودروساز بزرگ کشور در سال گذشته نشان می دهد آن ها برای هر دستگاه خودروی تولیدشده به طور میانه حدود 122میلیون تومان هزینه کردند. این در حالی است که خودروسازان به طور میانه 114میلیون تومان برای فروش هر محصول پول گرفتند. این زیان قابل تامل، ریشه در سیاست عجیب و پر اشتباه قیمت گذاری دستوری دارد.

دنیای اقتصاد در ادامه نوشت: صورت های مالی سه خودروساز بزرگ کشور به بورس، حکایت از رشد 145 درصدی زیان تولید در سال 99 نسبت به سال پیش از آن دارد. صورت های مالی همچنین نشان می دهد که زیان انباشته خودروسازی به 50 هزار میلیارد تومان رسیده که با رشد 5/ 17 درصدی نسبت به گزارش 9 ماهه آن ها روبه رو بوده است.

طبق آمار، کل بهای تمام شده تولید خودروسازان در سال گذشته، حدود 110 هزار میلیارد تومان بوده، حال آنکه از محل فروش محصولات تولیدی، حدود 97 هزار و 500 میلیارد تومان نصیب تولید کنندگان شده است. همچنین بررسی ها نشان می دهد هر دستگاه خودرویی که در خطوط تولید سه خودروساز بزرگ کشور تولید شده (فارغ از مدل و شرکت تولید کننده) حول و حوش 122 میلیون تومان هزینه داشته است، حال آنکه بطور میانگین هر محصول 114 میلیون تومان نصیب خودروساز کرده است؛ بنابراین به طور میانه هر خودرویی که عرضه شده، زیان 8 میلیون تومانی برای خودروساز داشته است.

این آمار تنها بخشی از فجایع صنعت خودروی کشور را به تصویر کشیده است؛ صنعتی که سال هاست به لطف دولت بازار انحصاری در اختیار دارد با این حال باز هم در ثبت ضرر و زیان تولید صاحب رکورد است. با ثبت ارقام مربوط به زیان انباشته در سال 99 حالا باید شاهد بی اثر شدن افزایش سرمایه این شرکت ها باشیم؛ اقدامی که در راستای اخذ تسهیلات و خروج این شرکت ها از ماده 141 قانون تجارت صورت گرفت.

آنچه تعیین است ارقام یادشده نشان از شکست تمام تدابیری دارد که دولت دوازدهم در سال گذشته برای ارتقای صنعت و بازار خودرو اتخاذ کرد. در سال 99 شاهد حضور دوباره شورای رقابت به نام تنها مرجع قیمت گذار خودرو بودیم. این در شرایطی است که روش فروش خودرو هم با تغییراتی همراه بود به طوری که فروش با ایجاد محدودیت هایی برای خریداران به صورت قرعه کشی همراه شد و قیمت گذاری هم از روش سالانه به فصلی تغییر کرد. بر این اساس سال 99 به نام اولین سالی خوانده می گردد که شورای رقابت سه بار اقدام به افزایش قیمت خودرو کرد.

در اصل دولت برای جبران تمام کم و کاستی های زنجیره خودروسازی و آشفتگی بازار خودرو در سال 98، بسته ای برای سال 99 تعریف کرد که قرار بر حذف تمامی تلخکامی ها وکمبود های خودرو در این سال خوانده می شد.

در کنار تمامی تدابیر دولت برای فروش، تولید و عرضه خودرو، اما رضایتی برای آزادسازی قیمت یا واگذاری تعیین قیمت به خودروساز ها نبود و ضعف در این نقطه مانع از اجرای تمام و کمال بسته سیاستی خودرو شد. آنچه تعیین است دولت دوازدهم پس از افزایش 60 درصدی قیمت ها در دوره وزارت رضا رحمانی و انتقاد هایی که به این رویه وارد شد، سال گذشته از سر استیصال و ناچاری مجبور به بازگشت شورای رقابت به حیطه قیمت گذاری شد. این در شرایطی است که با توجه به گستردگی تحریم ها، قیمت گذاری بر اساس هزینه نهاده های تولید می توانست از طریق سیاستگذار صورت گیرد تا مانع از افزایش زیان تولید و انباشته خودروسازی گردد.

در هر صورت دولت با توجه به ملاحظات و تبعات اجتماعی که متوجه آزادسازی قیمت ها بود، زیان خودروسازی را به جان خرید تا از مصرف کننده خودرو حمایت کند. اما آیا زیان خودروسازی، نفع مصرف کننده را دربرداشت؟ آنچه تعیین است تدابیر دولتی برای حل مسائل خودروسازی نه تنها منجر به رشد تولید و عرضه بهتر نشد بلکه واسطه گری و دلالی را هم در بازار توسعه داد. با تاکید دولت بر قیمت گذاری دستوری عملا دست مصرف کننده هم از دریافت خودرو با قیمت مناسب کوتاه ماند و تنها دلالان و سفته بازان از شرایط موجود نفع بردند.

بنابر آمار های موجود تنها در سال گذشته 100 هزار میلیارد تومان رانت در بازار خودرو توزیع شده است که دلیل اصلی آن هم قیمت گذاری دستوری است. در هر صورت آنچه تعیین است سال 1400 سالی سخت تر از سال 99 برای خودروسازان و دولت خواهد بود؛ چرا که زیان تولید و زیان انباشته به طور بی سابقه ای رشد کرده است. اما چه کاری از دولت سیزدهم برای تولید بیشتر، عرضه مناسب تر و کاهش دلالی و واسطه گری در بازار خودرو بر خواهد آمد؟ واضح است که ایجاد محدودیت برای خرید خودرو یا ادامه روش هایی همانند قرعه کشی نمی تواند شرایط بازار و صنعت را بهتر کند حال آنکه تعیین قیمت با فرمول احتساب هزینه نهاده های تولید و سود مناسب برای خودروسازی می تواند چاره افزایش تیراژ بازار خودرو باشد.

افت و خیز سوددهی خودروسازان

حال سراغ جزئیات زیان دهی سه شرکت بزرگ خودروسازی کشور یعنی ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو می رویم. سه شرکت یادشده تا انتها سال گذشته در مجموع بیش از 12 هزار میلیارد تومان زیان تولید را در صورت های مالی خود به ثبت رسانده اند. در میان این سه شرکت خودروساز ایران خودرویی ها بیشترین زیان تولید را داشته اند که این موضوع البته به تیراژ بالا و تنوع محصول این شرکت نسبت به سایپا و پارس خودرو بازمی گردد.

صورت های مالی ایران خودرو در ارتباط با شرایط این شرکت در سال گذشته که در سایت کدال منتشر شده است، نشان می دهد زیان این خودروساز در بخش فروش محصولات خود به بیش از 9 هزار و 600 میلیارد تومان رسیده است. درآمد ایران خودرو تا انتها سال 99 به بیش از 60 هزار و 900 میلیارد تومان بالغ می گردد، اما این خودروساز بیش از 70 هزار و 500 میلیارد تومان هم هزینه کرده است. ایران خودرو تا انتها اسفند سال گذشته 464 هزار و 180 دستگاه خودرو فروخته است و میانه قیمت محصولات فروخته شده از طریق این خودروساز حدود 131 میلیون تومان بوده است.

اما ایران خودرویی ها به طور کلی چه اندازه زیان کرده اند؟ صورت های مالی این خودروساز نشان می دهد این شرکت تا انتها سال گذشته زیان تولیدی نزدیک به 21 هزار و 200 میلیارد تومان را در صورت های مالی خود درج کرده است. این اندازه زیان دهی جمع زیان انباشته بزرگ ترین خودروساز کشور را به بیش از 30 هزار میلیارد تومان رسانده است.

آن طور که مدیران ارشد ایران خودرو ادعا می کنند و آن را در صورت های مالی خود منعکس کرده اند، این شرکت تنها در فروش دو محصول رانا و وانت آریسان سود کرده و در فروش باقی محصولات تولیدی خود با زیان روبرو بوده است. آبی های جاده مخصوص از ناحیه فروش 336 هزار و 373 دستگاه خودرو از اعضای خانواده پژو بیش از 8 هزار و 500 میلیارد تومان زیان کرده اند.

میانه قیمت فروش اعضای این خانواده در صورت های مالی ایران خودرو 87 میلیون تومان درج شده است. فروش خانواده سمند هم برای ایران خودرویی ها همراه با ضرر بوده است. آبی های جاده مخصوص تا سال 99 در مجموع 55 هزار و 6 دستگاه از اعضای خانواده سمند را به فروش رسانده اند و از محل فروش این تعداد دستگاه خودرو حدود هزار و 929 میلیارد تومان ضرر کرده اند.

میانه قیمت خودرو های فروخته شده از خانواده سمند در حدود 83 میلیون و 900 هزار تومان بوده است. در حالی که دنا هم در صف محصولات زیان ده این خودروساز واقع شده است شاهد هستیم که رانا شاگرد اول سوددهی در میان محصولات این خودروساز است. بررسی های صورت های مالی منتشر شده از طریق ایران خودرو نشان می دهد زیان آن ها از ناحیه فروش 50 هزار و 783 دستگاه دنا بالغ بر 790 میلیارد تومان می گردد. میانه قیمت انواع دنای تولید شده در ایران خودرو عددی حدود 141 میلیون تومان بوده است. اما آبی های جاده مخصوص از ناحیه فروش 12 هزار و 367 دستگاه رانا هم بیش از 180 میلیارد تومان سود به حساب خود واریز کرده اند.

به طور میانه هر دستگاه رانای تولید شده در این خودروساز 129 میلیون تومان قیمت خورده است. حال سراغ محصولاتی می رویم که تولیدشان در سال گذشته یا کج دار و مریز ادامه داشت یا به طور کامل متوقف شده بود، اما همچنان در بخش فروش ایران خودرو برای مشتریان فاکتور می شدند. از دانگ فنگ محصول مونتاژی چینی این خودروساز شروع می کنیم. تولید این محصول مونتاژی در ایران خودرو متوقف شده است، اما این خودروساز از ناحیه فروش 106 دستگاه از این محصول مونتاژی چینی تا انتها سال 99 زیانی بالغ بر 4 میلیارد و 700 هزار تومان را تحمل کرده است.

تندر 90 دیگر محصول مونتاژی ایران خودرو هم با زیان فروش رفته است. آبی های جاده مخصوص سال گذشته از این محصول مونتاژی فرانسوی 332 دستگاه فاکتور کردند. زیان تحمیلی از ناحیه فروش تندر 90 بالغ بر 3 میلیارد و 800 میلیون تومان در صورت های مالی این خودروساز درج شده است.

ایران خودرویی ها طی سال گذشته یک دستگاه هم سوزوکی فروخته اند. آبی های جاده مخصوص از ناحیه فروش این محصول مونتاژی ژاپنی بیش از 382 میلیون تومان سود کردند. این خودروساز تولید یک محصول تجاری سبک (وانت) را هم در دستور کار دارد. وانت آریسان محصولی است که آبی های جاده مخصوص همانند رانا توانسته اند از قبل تولید آن سود را در صورت های مالی خود درج کنند.

آبی های جاده مخصوص سال طی گذشته 4 هزار و 360 دستگاه از محصول تجاری سبک را برای متقاضیان فاکتور کردند. ایران خودرویی ها با فروش این تعداد وانت توانستند بیش از 38 میلیارد و 500 میلیون تومان سود به حساب خود واریز کنند. میانه قیمتی که این خودرو کار به فروش رفته است بیش از 86 میلیون و 400 هزار تومان در صورت های مالی ایران خودرو درج شده است.

حال سراغ دیگر خودروساز بزرگ کشور یعنی سایپا می رویم. خودروسازی سایپا به نام دومین خودروساز بزرگ کشور زیانی در حدود هزار و 980 میلیارد تومان را از محل اختلاف مبلغ فروش با مبلغ بهای تمام شده در صورت های مالی خود طی سال 99 ثبت کرده است.

نارنجی های جاده مخصوص طی سال گذشته توانسته اند از ناحیه فروش 296 هزار و 187 دستگاه از محصولات تولیدی خود بیش از 32 هزار میلیارد و 300 میلیون تومان درآمد کسب کنند. اما برای تولید این تعداد خودرو مجبور به هزینه کرد بیش از 34 هزار و 322 میلیارد تومان شده اند. سری به جزئیات زیان دهی سایپا می زنیم. نارنجی های جاده مخصوص از ناحیه فروش 212 هزار و 203 دستگاه تیبا بیش از 2 هزار و 766 میلیارد تومان زیان دیده اند.

در حالی که تولید پراید سواری متوقف شده است و سایپایی ها تنها تولید و فروش مدل وانت آن (پراید 151) را در دستور کار دارند، صورت های مالی ارائه شده از طریق مدیران این خودروساز به سازمان بورس تا انتها سال گذشته نشان می دهد از فروش 83 هزار و 236 دستگاه خودرو از اعضای خانواده پراید بیش از 386 میلیارد تومان سود متوجه دومین خودروساز بزرگ کشور شده است.

در میان سبد فروش خودروسازی سایپا در سال گذشته سه محصول مونتاژی سراتو، چانگان و آریو دیده می گردد. سایپایی ها از ناحیه فروش 80 دستگاه سراتو در سال گذشته بیش از 830 میلیون تومان سود کردند. اما فروش دو محصول دیگر مونتاژی با زیان همراه بوده است. فروش 19 دستگاه چانگان زیانی حدود یک میلیارد و 900 میلیون تومان به نارنجی های جاده مخصوص تحمیل کرد. از ناحیه فروش 187 دستگاه از دیگر محصول مونتاژی چینی این خودروساز هم بالغ بر 300 میلیون تومان زیان به سایپا وارد شده است.

شاهین محصول نوبرانه خودروسازی سایپا که از سال گذشته به سبد محصولاتی این خودروساز اضافه شد هم با زیان به فروش رسیده است. نارنجی های جاده مخصوص طی سال گذشته 462 دستگاه از این محصول نوبرانه خود را برای متقاضیان فاکتور کردند و با فروش این تعداد شاهین بیش از 17 میلیارد و 290 میلیون تومان زیان را در صورت های مالی خود درج کردند. حال به سراغ پارس خودرو می رویم، این خودروساز هم از اختلاف مبلغ فروش و بهای تمام شده زیانی بیش از 530 میلیارد تومان را در صورت های مالی خود درج کرده است. این اندازه زیان، جمع زیان پارس خودرویی ها را به بیش از 2 هزار و 700 میلیارد تومان می رساند.

سومین خودروساز بزرگ کشور طی سال گذشته در مجموع 93 هزار و 545 دستگاه خودرو فروخته است. این خودروساز طی سال گذشته توانسته از گروه Q200 (کوئیک) 11 هزار و 717 دستگاه به فروش برساند. اما از این ناحیه بیش از 42 میلیارد و 900 میلیون تومان زیان کرده است. پارس خودرویی ها هر دستگاه از محصولات حاضر در خانواده Q200 را به طور میانه 48 میلیون تومان برای مشتریان فاکتور کردند. پارس خودرویی ها 8 هزار و 627 دستگاه هم از خانواده S200 فروخته اند و از این ناحیه هم بیش از 15 میلیارد تومان زیان کردند. میانه قیمت فروخته شده برای انواع محصولات این خانواده مانند گروه Q200، 48 میلیون تومان بوده است.